รวมเหตุการณ์เสรีภาพทางศิลปะของนักการละครถูกลิดรอน

ไทยเธียเตอร์ฟาวน์เดชั่น (Thai Theatre Foundation) เชื่อว่าศิลปะการละครเป็นของทุกคนเสมอกันและยึดมั่นในการดำเนินนโยบายไม่ฝักใฝ่ฝ่ายใดมาโดยตลอด การแสดงออกของศิลปินเปรียบเสมือนกระจกเงาที่สะท้อนวิถีชีวิตความเป็นอยู่ของคนในสังคมที่มีความหลากหลาย และมีคุณค่าต่อการนำมาพัฒนาต่อยอดให้ประเทศเจริญก้าวหน้าขึ้นได้ การเคารพสิทธิเสรีภาพในการแสดงออกของศิลปินจึงเป็นสิ่งพึงกระทำและไม่ควรถูกลิดรอนแต่อย่างใด

ในช่วงหลายปีที่ผ่านมา ศิลปินแขนงต่าง ๆ ในประเทศไทยยังคงถูกละเมิด ถูกคุกคามจากเจ้าหน้าที่รัฐ ทั้งที่เป็นคดีความและไม่เป็นคดีความมาโดยตลอด TTF จึงขอบันทึกรวมเหตุการณ์ที่ศิลปินการละครถูกลิดรอนเสรีภาพทางศิลปะ ดังนี้

• ตุลาคม 2519 - คุณวิโรจน์ ตั้งวาณิชย์ คุณอภินันท์ บัวหภักดี และคุณอนุพงศ์ พงศ์สุวรรณนักศึกษาธรรมศาสตร์ทำการแสดงประท้วงการเข้าสอบและจำลองการถูกแขวนคอของพนักงานการไฟฟ้า 2 คน ที่ต่อต้านจอมพลถนอม กิตติขจร แต่ถูกสื่อนำภาพไปบิดเบือน จนถูกจำคุก 2 ปีในข้อหาหมิ่นพระบรมเดชานุภาพ กบฏในราชอาณาจักร ก่อจลาจลการเมือง ฆ่าและพยายามฆ่าเจ้าพนักงาน บทความอ้างอิง

• ตุลาคม 2554 - ศิลปินกลุ่มประกายไฟ ถูกข่มขู่ทางโทรศัพท์ให้ยกเลิกจัดแสดงละคร เนื่องในโอกาส 35 ปี เหตุการณ์ 6 ต.ค. 2519 โดยให้เหตุผลว่าจะนำไปสู่การหมิ่นประมาทพระมหากษัตริย์ สร้างความไม่พอใจแก่นักศึกษาธรรมศาสตร์จำนวนมาก กระทบต่อชื่อเสียงของมหาวิทยาลัย และจะทำให้เกิดความวุ่นวาย บทความอ้างอิง

• สิงหาคม 2557 - คุณปติวัฒน์ สาหร่ายแย้ม และคุณภรณ์ทิพย์ มั่นคง ถูกจับกุมตามหมายจับศาลอาญาในข้อหา หมิ่นประมาทพระมหากษัตริย์ ตามประมวลกฎหมายอาญา มาตรา 112 จากกรณีมีส่วนร่วมในละครเวทีเรื่อง "เจ้าสาวหมาป่า" บทความอ้างอิง

• มกราคม 2558 - การแสดงละคร “บางละเมิด” โดยคุณอรอนงค์ ไทยศรีวงศ์ สมาชิกกลุ่มละครบีฟลอร์ ถูกแทรกแซงและคุกคามจากภาครัฐ ให้ทำการขออนุญาตก่อนทำการแสดง ส่งเจ้าหน้าที่เข้ามาเฝ้าสังเกตการณ์และอัดวิดีโอการแสดงทุกรอบ บทความอ้างอิง

• กรกฎาคม 2563 - คุณวิธญา คลังนิล สมาชิกกลุ่มลานยิ้มการละคร ถูกคุกคามด้วยการดำเนินคดีในข้อหาร่วมกันชุมนุมทำกิจกรรมหรือมั่วสุมในที่ใด อันเป็นการยุยงให้เกิดความไม่สงบ หลังจัดการแสดงสำรอกบทกวี เมื่อวันที่ 19 กรกฎาคม 2563 ที่บริเวณประตูท่าแพ จังหวัดเชียงใหม่ อ่านแถลงการณ์คัดค้านการละเมิดเสรีภาพทางศิลปะ ครั้งที่ 1

• สิงหาคม 2563 - คุณวิธญา คลังนิล สมาชิกกลุ่มลานยิ้มการละคร ได้รับหมายจับจากสำนักงานตำรวจแห่งชาติ 5 ข้อหา หลังจัดการแสดงสำรอกบทกวี เมื่อวันที่ 9 สิงหาคม 2563 ที่บริเวณประตูท่าแพ จังหวัดเชียงใหม่ อ่านแถลงการณ์คัดค้านการละเมิดเสรีภาพทางศิลปะ ครั้งที่ 2

• มีนาคม 2564 - คุณวิธญา คลังนิล สมาชิกกลุ่มลานยิ้มการละคร ได้จัดแสดงงานศิลปะอันเป็นกรณีพิพาทที่คณะวิจิตรศิลป์ มหาวิทยาลัยเชียงใหม่เมื่อวันที่ 22 มีนาคม 2564 และได้รับหมายเรียกในข้อกล่าวหาตามประมวลกฎหมายอาญา มาตรา 112 และพระราชบัญญัติธง พ.ศ. 2522 อ่านแถลงการณ์คัดค้านการละเมิดเสรีภาพทางศิลปะและใช้มาตรา 112 ลงโทษศิลปิน

• มีนาคม 2564 - นักการละครและสมาชิกกลุ่มศิลปะปลดแอกถูกควบคุมตัวและคุมขังจากการแสดงออกทางสัญลักษณ์ในการชุมนุมหมู่บ้านทะลุฟ้าในช่วงเย็นของวันที่ 28 มีนาคม 2564 บทความอ้างอิง

• เมษายน 2564 - คุณแววดาว ศิริสุข ถูกคุกคามจากเจ้าหน้าที่รัฐ หลังแสดงการฟ้อนเทวนารีที่อนุสาวรีย์สามกษัตริย์ จังหวัดเชียงใหม่เมื่อวันที่ 30 เมษายน 2564 อ่านแถลงการณ์คัดค้านการละเมิดเสรีภาพทางศิลปะและใช้มาตรา 112 ลงโทษศิลปิน

• พฤษภาคม 2564 - คุณวิธญา คลังนิล สมาชิกกลุ่มลานยิ้มการละคร ได้รับหมายจับจากสำนักงานตำรวจแห่งชาติในข้อหาดูหมิ่นพระมหากษัตริย์ หลังจัดการแสดง Performance Art บริเวณป้ายหน้ามหาวิทยาลัยเชียงใหม่เมื่อวันที่ 1 พฤษภาคม 2564 อ่านแถลงการณ์คัดค้านการละเมิดเสรีภาพทางศิลปะ ครั้งที่ 3

• สิงหาคม 2564 - คุณศิวัญชลี วิธญเสรีวัฒน์ สมาชิกกลุ่ม “artn't” ได้ถูกแจ้งข้อกล่าวหา 5 ข้อกล่าวหา หลังจัดแสดง Performance Art ใน “คาร์ม็อบนราธิวาส” เมื่อวันที่ 7 สิงหาคม 2564 อ่านแถลงการณ์คัดค้านการละเมิดเสรีภาพทางศิลปะ ครั้งที่ 4

• ธันวาคม 2564 - คุณศิวัญชลี วิธญเสรีวัฒน์ สมาชิกกลุ่ม “artn't” ถูกแจ้งข้อหา 3 ข้อหา จากการอ่านบทกวี ประกอบการแสดง Performance Art ในการชุมนุมที่สี่แยกราชประสงค์ เมื่อวันที่ 12 ธันวาคม 2564 อ่านแถลงการณ์คัดค้านการละเมิดเสรีภาพทางศิลปะ ครั้งที่ 4